Energiedrank en de gevolgen

Energiedranken (of energy drinks) hebben een stimulerende werking en zijn bedoeld voor het verbeteren van je lichamelijke en mentale prestatie. Energiedranken zijn in blikjes in de supermarkt, in sommige drogisterijketens, bij benzinestations, snackbars en via frisdrankautomaten te verkrijgen.

Gebruik door jongeren en in het uitgaansleven
Ouders en leraren zijn vaak bezorgd over mogelijke schadelijke gevolgen van het gebruik van energiedrank. Energiedranken zouden slecht en gevaarlijk zijn. Jongeren zijn soms hyperactief of compleet uitgeblust of worden onwel na het gebruik van energiedranken.

Populair in het uitgaansleven
Het drinken van alcoholhoudende drank in combinatie met energiedrank is populair in het uitgaansleven. Rode wodka/Red Bull is een bekende mix, maar er zijn ook premix -drankjes en shooters op de markt die deze combinatie bevatten, zoals Flügel en Vodka Blue.

Wat zit er in energiedrank?
De belangrijkste werkzame stof in energiedranken (energy drinks) is cafeïne. Verder bevatten energy drinks glucose en in veel gevallen de stoffen taurine, guarana, d-glucuronolactone en vitamines. Volgens de Nederlandse wet mag frisdrank maximaal 150 mg cafeïne per liter bevatten. Energiedrank mag als het duidelijk op het etiket is aangegeven maximaal 350 mg cafeïne per liter bevatten.

Hoeveelheid cafeïne
Een energiedrank bevat per blikje van 250 ml gemiddeld 80 mg cafeïne. Ter vergelijk: in een kopje koffie van 150 ml zit gemiddeld 75 mg cafeïne. In een blikje cola van 330 ml zit gemiddeld 41 mg cafeïne. Bedenk dat koffie vaak in kleinere hoeveelheden wordt genuttigd dan cola en energiedranken.
Er zijn ook zogenaamde energy shots verkrijgbaar. Deze zijn gelijk aan energiedranken, maar sterker geconcentreerd. Een flesje van 50 ml bevat gemiddeld 80 mg cafeïne.

Glucose
In energiedranken zit veel glucose. Glucose is voor het centrale zenuwstelsel de belangrijkste energiebron. Glucose kan de prestaties van je hersenen, zoals geheugen en aandacht, positief beïnvloeden.

Wat doet energiedrank met je lichaam?
De cafeïne in de energiedranken stimuleert je zenuwstelsel. Je hebt een energiek gevoel en minder behoefte aan slaap. Het kan een gunstig effect hebben op je concentratie en reactievermogen. Ook worden diverse lichamelijke functies gestimuleerd. Hierdoor moet je bijvoorbeeld eerder plassen. Cafeïne veroorzaakt geen uitdroging van het lichaam, zoals soms wordt beweerd.

Veel mensen vragen zich af of energiedranken slecht zijn. Duidelijk is dat bij grote hoeveelheden cafeïne vervelende effecten kunnen optreden als

versnelde of onrustige hartslag
gejaagd gevoel
zweten
beven

Afhankelijkheid en ontwenningsverschijnselen
Gebruik van cafeïne voldoet niet aan de criteria van verslaving zoals die internationaal zijn vastgelegd. Toch leidt regelmatig gebruik van cafeïne-houdende dranken in sommige gevallen tot afhankelijkheid, inclusief ontwenningsverschijnselen bij onthouding. Ook klachten als vermoeidheid, nervositeit en slapeloosheid als gevolg van buitensporig gebruik zijn mogelijk. Overmatig gebruik van cafeïne kan schadelijk zijn voor:

mensen met hartproblemen
bij zwangerschap
kinderen

Wat kunnen de gevolgen van energiedrank zijn?
Energiedranken kunnen slecht zijn omdat ze vermoeidheid onderdrukken, waarmee je over je grenzen van vermoeidheid heengaat. De combinatie met zware lichamelijke inspanning, het gebruik van alcohol of drugs, is extra gevaarlijk. De gevolgen van energiedrank zijn dan niet te overzien.

Kinderen zijn extra gevoelig voor de effecten van de cafeïne die in energiedrank zit en kunnen het beter niet drinken. Dat geldt ook voor de volgende risicogroepen:

Zwangeren
Vrouwen die borstvoeding geven
Mensen met hoge bloeddruk of hartproblemen
Mensen die extra gevoelig zijn voor cafeïne

Energiedrank combineren met alcohol geeft extra risico
Het combineren van energiedrank en alcohol is gevaarlijk. Door de energiedrank krijg je het gevoel alles nog onder controle te hebben, terwijl je coördinatie en waarnemingsvermogen door de alcohol verminderen. Je overschat jezelf eerder, omdat je door het oppeppende effect van de energiedrank de effecten van alcohol, en mogelijk dronkenschap, minder voelt.

Gevolgen van energiedrank voor chauffeurs
Uit onderzoek blijkt dat alcohol in combinatie met energydrank niet alleen de motorische coördinatie beïnvloedt, maar ook de vaardigheid om beslissingen te nemen. Het is niet alleen gevaarlijk voor chauffeurs omdat het hun reacties vertraagd en de motorische coördinatie aantast, maar vooral omdat het inschatten van risico’s veel minder goed gaat.

Energiedrank slecht? Niet als je het verantwoord drinkt
Energiedranken mogen in Nederland verkocht worden. Af en toe eens een blikje energiedrank drinken is niet slecht, maar als je grote hoeveelheden cafeïne binnenkrijgt door het teveel drinken van energiedrank, kan dit leiden tot verslaving en ontwenningsverschijnselen.

Ons advies om te zorgen dat je geen groot risico loopt:

Kinderen onder de 13 jaar: geen energiedranken
Zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven: maximaal 1 blikje per dag maar liever helemaal niet
Mensen met hoge bloeddruk of hartproblemen en mensen die extra gevoelig zijn voor cafeïne: maximaal 1 blikje per dag maar liever helemaal niet
Bij zware lichamelijke inspanning, gebruik van alcohol of andere drugs: geen energiedranken

Deze adviezen gelden niet in combinatie met koffie. Als gezonde volwassenen 1 blikje energiedrank drinken, kunnen ze daarnaast nog 3 kopjes koffie nemen.