Op 27 juli volgde de forensische polikliniek van VNN in Groningen een training over het werken met forensische ervaringsdeskundigheid. Deze dag werd georganiseerd in het kader van de implementatie van forensische ervaringsdeskundigheid op de forensische polikliniek (FP). Dit is een pilot van een jaar die start in september. Er waren 5 sprekers die allemaal vanuit verschillende invalshoeken bijdroegen aan de voorbereiding op het werken met ervaringsdeskundigheid.
VNN werkt al tientallen jaren met ervaringskennis en sinds 2020 ook met een ervaringsdeskundige bij de forensische verslavingskliniek de Ekenwaard, in Beilen. De wens is om dit op de FP in Groningen ook in te voeren en het per september 2023 volwaardig onderdeel te maken van het behandelaanbod. De FP is een ambulante afdeling en biedt verslavings- en psychiatrische behandeling onder een justitiële titel, door een rechter opgelegd. Een ervaringsdeskundige biedt hoop en perspectief. Ze laten vanuit hun eigen verhaal zien dat het mogelijk is om vanuit een diep dal een toekomst op te bouwen. In Groningen gaat forensisch ervaringsdeskundige Jesse de Groot deze pilot draaien op de FP.
Binnen VNN is dit de eerste poli die gaat werken met ervaringsdeskundigheid. Ook landelijk gezien is VNN koploper hierin. VNN sluit hiermee aan op de ontwikkelingen in de Forensische zorg en het nieuwe Kwaliteitskader Forensische zorg 2021 – 2024. Dat Kwaliteitskader stelt dat naast het recidivereductie model, gewerkt wordt vanuit de principes van kracht- en herstelgerichte zorg. Inzet van geschoolde ervaringsdeskundigen is 1 van de kwaliteitsaspecten uit het Kwaliteitskader. Zorgorganisaties krijgen tot eind 2024 de tijd voor implementatie hiervan. Dit betekent dat veel andere forensische poliklinieken in Nederland spoedig zullen volgen.
De training
Ginette Hendriks, beleidsadviseur Herstelondersteunende Zorg en Jesse de Groot gaven tijdens de training een presentatie en Jesse deelde zijn herstelverhaal. Het team was onder de indruk. Hij gaf aan dat hij vanuit zijn straatcultuur geen zwakte kon tonen, terwijl hij nu zijn kwetsbaarheid omarmt.
Andries Dijk, forensisch ervaringsdeskundige bij de GGZ Friesland, nam daarna het stokje over. Hij sprak mede als afgevaardigde vanuit het FINNN (Forensisch Innovatie Netwerk Noord Nederland). Alle forensische zorginstellingen uit het Noorden zijn betrokken bij de pilot. Andries deelde onder meer dat hij in zijn zoektocht naar het invulling geven aan zijn vak, behoorlijk tegen de zorg aangeschopt heeft. De conclusie was dat ook voor die rebelse kant van de ervaringsdeskundige ruimte mag zijn. Het stemgeluid vanuit ervaringsdeskundigheid biedt een nieuw perspectief op de zorg en kan soms voor wat opschudding zorgen. Toch benadrukte Andries dat we het vooral samen moeten doen. Hij waarschuwde voor de fuik van bondgenootschap met de cliënt. De ervaringsdeskundige staat juist in zijn kracht als bruggenbouwer.
GZ-psycholoog in opleiding tot specialist, Blanchefleur Morales, vertelde vervolgens over de implementatie vanuit visie en beleid van ervaringsdeskundigheid op de FP. Duurzame inzetbaarheid was daarbij een sleutelwoord. Blanchefleur: “Er was veel interactie met het team. Leuk, dat enthousiasme en het actief meedenken! Het draagvlak bij het team is een belangrijke voorwaarde tot succes.”
De laatste presentatie was van Leonard van der Kolk, forensisch ervaringsdeskundige bij de GGZ Westelijk Noord Brabant en science practitioner bij Tranzo, Tilburg University. Ook Leonard deelde zijn herstelverhaal en nam de groep mee in de bevindingen van onderzoeken over dit nieuwe vakgebied. Hij stond daarbij met name stil bij de valkuilen, zowel vanuit het perspectief van de ervaringsdeskundige als vanuit het perspectief van het team. Blanchefleur: “Het zijn kostbare geschenken, deze herstelverhalen. Het is erg leerzaam om op zo’n dag zelf te ervaren hoe uniek elk verhaal is. We vinden het belangrijk dat het ook over de negatieve ervaringen mag gaan, want het is ook spannend. Dit onderkennen stimuleert mensen om zich uit te spreken, waardoor we tijdig kunnen bijsturen gedurende de pilot.”
Tot slot sloot Erwin Beers, directeur en opdrachtgever van dit project, de dag af. “We kijken terug op een inspirerende dag vol van positieve energie. Dit was een belangrijke stap in het integreren van ervaringsdeskundigheid op de forensische polikliniek!”
Bekijk hier een animatie over de forensische polikliniek.